Mục Lục
Bảo hiểm xã hội là một chính sách an sinh quan trọng giúp bảo vệ người dân trước những tổn thất về tài chính. Vậy các mức hưởng lương hưu bảo hiểm xã hội và luật bảo hiểm xã hội mới nhất về lương hưu năm 2024 có gì? Điều kiện hưởng lương hưu BHXH và cách tính lương hưu năm 2024 là gì? Hãy cùng Tamnhindautu trả lời những câu hỏi này ở dưới đây nhé!
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là một chính sách an sinh xã hội quan trọng được Chính Phủ Nhà nước ta đề ra nhằm hỗ trợ, bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ không còn khả năng làm việc và kiếm tiền. Chẳng hạn như bị giảm, bị mất thu nhập do đau ốm, phụ nữ nghỉ thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc hết tuổi lao động.
Theo Khoản 1 Điều 3 của Luật Bảo hiểm Xã hội 2014, các chế độ lương hưu và mức hưởng lương hưu này sẽ được chi trả, tính toán dựa trên cơ sở đóng vào bảo hiểm xã hội.
Là một chính sách an sinh xã hội được tổ chức bởi Nhà nước Chính phủ, các quy định khi đóng bảo hiểm xã hội cũng sẽ luôn được các cơ quan nhà nước đảm bảo thực hiện. Theo đó, ta sẽ có 02 hình thức tham gia bảo hiểm xã hội chính tương ứng với 2 loại hình Bảo hiểm Xã hội mà người dân hiện có thể tham gia, bao gồm:
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc.
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Các chế độ của bảo hiểm xã hội tại Việt Nam
Theo những quy định tại Điều số 4 của Luật Bảo hiểm Xã hội 2024, các chế độ bảo hiểm xã hội tại Việt Nam có bao gồm 5 chế độ sau: Chế độ ốm đau; Chế độ thai sản; Chế độ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp; Chế độ hưu trí và Chế độ tử tuất. Cụ thể hơn, bạn có thể tham khảo phần dưới đây để hiểu rõ hơn về các chế độ của Bảo hiểm Xã hội tại Việt Nam.
Các chế độ của bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam
Về cơ bản, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam sẽ được hưởng 5 chế độ Bảo hiểm Xã hội sau đây:
- Chế độ ốm đau, bệnh tật: Người lao động hưởng chế độ ốm đau và sẽ được nghỉ việc và nhận trợ cấp ốm đau theo thời gian điều trị bệnh tận. Trong đó, mức trợ cấp sẽ được tính toán theo các mức đóng bảo hiểm xã hội.
- Chế độ khi mang thai và sinh con: Người lao động được hưởng chế độ thai sản sẽ được nghỉ thai sản và được nhận trợ cấp thai sản theo quy định của pháp luật. Nếu người lao động là nam giới có vợ sinh con thì quyền lợi này cũng cho phép họ nghỉ việc ở nhà để chăm sóc gia đình.
- Chế độ dành cho người bị tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp: Người lao động được hưởng chế độ tai nạn lao động sẽ được miễn phí khám chữa bệnh, miễn phí cấp cứu, tham gia phục hồi chức năng và nhận trợ cấp tai nạn lao động theo quy định. Chế độ này cũng được quy định tương tự dựa trên mức độ tổn thương, suy giảm sức khỏe đối với người mắc bệnh nghề nghiệp.
- Chế độ hưu trí BHXH: Bảo hiểm xã hội lương hưu có quy định với người lao động hưởng chế độ hưu trí sẽ được nhận lương hưu hàng tháng, hoặc trợ cấp bảo hiểm theo quy định hưởng lương hưu của BHXH. Mức lương hưu bảo hiểm xã hội này cũng sẽ được chi trả dựa trên số tiền đã đóng vào BHXH trước đó.
- Chế độ tử tuất: Người thừa kế, hoặc thân nhân của người lao động được hưởng chế độ tử tuất sẽ được nhận trợ cấp theo các quy định của pháp luật, bao gồm:
- Trợ cấp mai táng: Mức trợ cấp này được hỗ trợ để gia đình có thể lo mai táng khi người lao động mới mất.
- Trợ cấp tuất hàng tháng: Mức trợ cấp này được trả hàng tháng cho thân nhân của người lao động sau khi họ mất. Tùy theo quy định và những đóng góp trước đó mà mức trợ cấp này sẽ dao động trong các khoản khác nhau.
- Trợ cấp tử tuất một lần: Khoản trợ cấp này trả một lần cho thân nhân của người lao động mới mất để động viên thân nhân và gia đình người lao động.
Để nhận được đầy đủ quyền lợi này, người lao động cần đảm bảo đáp ứng đủ các điều kiện hưởng lương hưu theo bảo hiểm xã hội và thực hiện đúng các thủ tục gửi cơ quan BHXH mới được nhận trợ cấp.
Các chế độ của bảo hiểm xã hội tự nguyện tại Việt Nam
Khác với các chế độ của Bảo hiểm Xã hội bắt buộc thì người lao động tham gia Bảo hiểm Xã hội tự nguyện tại Việt Nam sẽ được hưởng hai chế độ chính là Chế độ tử tuất và Chế độ hưu trí. Điều này đã được quy định rõ tại Khoản số 2, Điều 4 của Luật Bảo hiểm Xã hội 2014. Cụ thể như sau:
- Chế độ hưu trí (Lương hưu khi đóng bảo hiểm xã hội): Đây là khoản trợ cấp được trả hàng tháng cho người tham gia khi họ hết tuổi lao động, hoặc không còn khả năng lao động. Để hưởng chế độ hưu trí, người tham gia cần đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm và đạt đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.
- Chế độ tử tuất: Bao gồm các khoản trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng và trợ cấp tuất 1 lần. Các khoản trợ cấp này được trả cho người thừa kế, hoặc thân nhân của người tham gia BHXH sau khi họ qua đời với mục đích động viên hoặc hỗ trợ cho gia đình.
Bên cạnh hai chế độ trên, người tham gia BHXH tự nguyện còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế sau khi về hưu, có quyền rút bảo hiểm xã hội theo quy định và được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội theo chuẩn hộ. Đối với hộ nghèo mức hỗ trợ là 30%, đối với hộ cận nghèo mức hỗ trợ là 25% và 10% đối với các đối tượng khác.
Không chỉ vậy, người tham gia đóng Bảo hiểm Xã hội tự nguyện còn được lựa chọn các phương thức đóng linh hoạt với thu nhập. Chẳng hạn như đóng hàng tháng, đóng bảo hiểm hàng năm hay đóng bổ sung,… Khi này, các quy định lãnh lương hưu bảo hiểm xã hội vẫn sẽ được trả theo quy định bình thường.
Luật bảo hiểm xã hội mới nhất về lương hưu năm 2024
Trong năm 2024 mới đây, Chính phủ Nhà nước ta đã thông qua 05 thay đổi mới trong Luật Bảo hiểm Xã hội. Cụ thể như sau:
- Tăng tuổi nghỉ hưu và thay đổi điều kiện hưởng lương hưu: Với người lao động là nghỉ hưu từ năm 2024 (nam giới và nữ giới), tỷ lệ hưởng lương hưu mỗi tháng sẽ được tính bằng 45% năm đóng BHXH. Sau đó, với mỗi năm đóng BHXH bổ sung thì mức này sẽ cộng thêm 2% và mức hưởng hữu trí tối đa sẽ bằng 75% mức bình quân tiền lương tháng.
- Tăng lương hưu và trợ cấp Bảo hiểm Xã hội: Chưa có công bố chính thức nhưng có thông tin rằng, đối với ngành LĐ-TB-XH mức lương hưu tăng tối thiểu sẽ cố gắng đạt 15%. Đối với các cán bộ công chức, viên chức của đảng thì mức tăng tối thiểu sẽ cố gắng đạt 23,5%.
- Thay đổi cách tính lương hưu tối thiểu và một số trợ cấp khác: Từ ngày 1/1 đến 30/6/2024, mức lương cơ sở sẽ được áp dụng theo mức 1,8 triệu đồng/ tháng và tiền lương sẽ được tính bằng hệ số x của lương cơ sở. Do vậy, mức lương hưu tối thiểu cho mọi người tham gia Bảo hiểm Xã hội sẽ là 1,8 triệu đồng mỗi tháng.
- Thay đổi hệ số trượt giá của Bảo hiểm Xã hội: Mặc dù chưa có công bố chính thức nhưng Chính phủ vẫn có dự kiến rằng hộ số trượt giá của Bảo hiểm Xã hội từ năm 2023 sang năm 2024 vẫn sẽ tăng.
- Thay đổi mức đóng Bảo hiểm Y tế: Mức đóng bảo hiểm y tế hiện tại đang là 4,5% mức lương cơ sở (theo hộ gia đình). Tuy nhiên, đến ngày 1/7/2024, Chính Phủ sẽ chính thức đưa ra hướng dẫn mới về các mức đóng và hưởng Bảo hiểm Y tế.
Cách tính lương hưu bảo hiểm mới nhất
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách tính bảo hiểm xã hội khi về hưu, đối với cả hai hình thức đóng Bảo hiểm Xã hội bắt buộc và Bảo hiểm Xã hội tự nguyện mà bạn có thể tham khảo.
Mức hưởng đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc
Cách tính lương hưu (lương trợ cấp từ Bảo hiểm) hàng tháng
| Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng x Mức tiền lương bình quân mỗi tháng. |
Trong đó:
- Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng (%) được xác định như sau: Đối với nam giới đóng Bảo hiểm Xã hội đủ 20 năm và nữ giới đóng Bảo hiểm Xã hội đủ 15 năm thì tỷ lệ là 45%. Sau đó, với mỗi năm đóng Bảo hiểm Xã hội bổ sung thì tỷ lệ này cộng thêm 2%, tối đa là 75%.
- Mức tiền lương bình quân mỗi tháng sẽ được xác định theo các quy định trong Luật Bảo hiểm Xã hội.
Đối với các khoản trợ cấp 1 lần:
- Trợ cấp 1 lần là số tiền trợ cấp người tham gia sẽ được nhận thêm nếu có thời gian đóng bảo hiểm vượt mức quy định (20 năm đối với nam và 15 năm đối với nữ).
- Mức trợ cấp này được tính bằng 0,5 mức thu nhập trung bình của người tham gia và cấp số cộng với số năm đóng bảo hiểm bổ sung.
Mức hưởng đối với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện
Cách tính lương hưu (lương trợ cấp từ Bảo hiểm) hàng tháng
| Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng x Mức tiền lương bình quân mỗi tháng. |
Trong đó:
- Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng (%) được xác định như sau: Đối với nam giới đóng Bảo hiểm Xã hội đủ 20 năm và nữ giới đóng Bảo hiểm Xã hội đủ 15 năm thì tỷ lệ là 45%. Sau đó, với mỗi năm đóng Bảo hiểm Xã hội bổ sung thì tỷ lệ này cộng thêm 2%, tối đa là 75%.
- Mức bình quân thu nhập tháng là trung bình của các mức thu nhập tháng của người tham gia Bảo hiểm Xã hội.
Trợ cấp 1 lần
- Trợ cấp 1 lần là số tiền trợ cấp người tham gia sẽ được nhận thêm nếu có thời gian đóng bảo hiểm vượt mức quy định (20 năm đối với nam và 15 năm đối với nữ).
- Mức trợ cấp này được tính bằng 0,5 mức thu nhập trung bình của người tham gia và cấp số cộng với số năm đóng bảo hiểm bổ sung.
Trên đây là những thông tin mà Tamnhindautu đã tổng hợp lại để giới thiệu các luật bảo hiểm xã hội mới nhất về lương hưu năm 2024. Mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu thêm Luật Bảo hiểm Xã hội mới được cập nhật để tính toán dễ dàng hơn.
