Điều kiện, chính sách hưởng lương hưu khi nghỉ hưu trước tuổi

Mới đây, những điều chỉnh trong nghị định mới của Thủ tướng Chính phủ đã khiến cho các chính sách liên quan đến chế độ nghỉ hưu trước tuổi có một số thay đổi, bổ sung. Vậy chế độ nghỉ hưu trước tuổi là gì? Cần đáp ứng điều kiện gì để hưởng lương hưu khi về hưu sớm? Những trường hợp nghỉ hưu trước tuổi nào không bị trừ lương hưu? Cùng Tamnhindautu giải đáp ngay trong bài viết sau nhé!

Chế độ nghỉ hưu trước tuổi là gì?

Chế độ nghỉ hưu trước tuổi là việc người lao động về hưu khi đang ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu được Pháp luật quy định, trong các điều kiện lao động bình thường.

Không phải trường hợp nào cũng được cho phép nghỉ hưu trước tuổi và hưởng đầu đủ các chế độ mà phải đáp ứng tất các các điều kiện về nghỉ hưu sớm theo Pháp luật.

Điều kiện và chính sách để hưởng lương hưu khi nghỉ hưu trước tuổi

Người lao động sẽ được hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi nếu có quyết định của cơ quan và đáp ứng đủ các điều kiện, chính sách ở Điều 8 – Chính sách về nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 108/2014/NĐ – CP. Cụ thể:

1. Đối tượng tinh giản biên chế được quy định tại Điều 6 Nghị Định này phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Đủ 50 đến dưới 53 tuổi đối với nam, 45 đến dưới 48 tuổi đối với nữ.
• Thời gian đóng bảo hiểm xã hội trên 20 năm.
• Trong thời gian đóng bảo hiểm, có tối thiểu 5 năm làm nghề, công việc độc hại, nguy hiểm, nặng nhọc nằm trong quy định được ban hành bởi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cùng Bộ Y tế, hoặc có tối thiểu 10 năm làm việc ở khu vực có phụ cấp hệ số từ 0,7 trở lên.

Những đối tượng này, ngoài được hưởng chế độ hưu trí của Bảo hiểm xã hội do Pháp luật quy định, sẽ còn được hưởng các chế độ sau:

• Không bị trừ tỷ lệ lương về hưu do nghỉ hưu sớm trước tuổi.
• Được trợ cấp 03 tháng tiền lương cho mỗi năm nghỉ hưu sớm so với quy định về tuổi nghỉ hưu tối thiểu tại Điểm b Khoản 1 Điều 50 Bộ Luật Bảo hiểm xã hội.
• Được trợ cấp 05 tháng tiền lương cho tối đa 20 năm đầu công tác, đã đóng đủ bảo hiểm xã hội. Từ năm thứ 21 trở đi, trợ cấp 1/2 tháng tiền lương cho mỗi năm lao động có đóng bảo hiểm xã hội.

2. Đối tượng tinh giản biên chế được quy định tại Điều 6 Nghị định này phải đáp ứng các điều kiện nghỉ hưu trước tuổi sau:

• Đủ 55 đến dưới 58 tuổi đối với nam, đủ 50 đến dưới 53 tuổi đối với nữ.
• Có tối thiểu 20 năm tham gia đóng bảo hiểm xã hội.

Đối tượng đáp ứng 2 yêu cầu trên sẽ được hưởng các chế độ sau:

• Chế độ hưu trí về bảo hiểm xã hội do Pháp luật quy định.
• Chế độ quy định tại Điểm a và c Khoản 1 Điều này.
• Được trợ cấp tối đa 03 tháng tiền lương cho cứ mỗi năm nghỉ hưu sớm trước tuổi so với quy định của Luật Bảo hiểm xã hội Điểm a Khoản 1 Điều 50.

3. Đối tượng tinh giản biên chế được quy định tại Điều 6 Nghị định này và đáp ứng:

• Đủ trên 53 đến dưới 55 tuổi đối với nam, đủ trên 48 đến dưới 50 tuổi đối với nữ.
• Tham gia đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ tối thiểu 20 năm.
• Trong thời gian đóng bảo hiểm, có tối thiểu 15 năm làm nghề, công việc độc hại, nguy hiểm, nặng nhọc thuộc danh mục được ban hành bởi Bộ Y tế cùng Bộ Lao động  Thương binh và Xã hội. Hoặc có tối thiểu 15 năm làm việc ở khu vực có hệ số phụ cấp từ 0.7 trở lên.

Đối tượng đáp ứng yêu cầu sẽ được hưởng chế độ sau:

• Chế độ hưu trí về bảo hiểm xã hội theo quy định của Pháp luật.
• Không bị khấu trừ tỷ lệ lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi.

4. Đối tượng tinh giản biên chế được quy định tại Điều 6 Nghị định này và đáp ứng:

• Đủ 58 đến dưới 60 tuổi đối với nam, đủ trên 53 đến dưới 55 tuổi đối với nữ.
• Thời gian tham gia đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu 20 năm.

Khi đó, người nghỉ hưu trước tuổi sẽ được hưởng:

• Chế độ hưu trí về bảo hiểm xã hội do Pháp luật quy định.
• Không bị khấu trừ tỷ lệ trả lương do nghỉ hưu sớm.

Ngoài ra, trước khi tính giản, mức trợ cấp sẽ được tính bằng bình quân những tháng lương thực lĩnh trong vòng 5 năm cuối (tương ứng 60 tháng).

5 Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi không bị trừ lương hưu

Theo quy định nghỉ hưu trước tuổi, người lao động sẽ bị khấu trừ 2% tỷ lệ lương hưu cho mỗi năm về hưu sớm. Trong một số trường hợp sẽ bị khấu trừ 1% tỷ lệ lương hưu khi tuổi nghỉ hưu sớm có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng. 

Tuy nhiên, có 5 trường hợp nghỉ hưu trước tuổi sau không bị khấu trừ tỷ lệ lương hưu theo Nghị định quy định tinh giản biên chế số 29/2023/NĐ-CP vào ngày 03/06/2023 và Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Cụ thể:

1.  Đối tượng thuộc tinh giản biên chế đáp ứng:

• Tuổi về hưu sớm thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu từ 2 – 5 tuổi.
• Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 20 năm.
• Trong thời gian tham gia bảo hiểm, người lao động có đủ 15 năm làm nghề, công việc độc hại, nặng nhọc, nguy hiểm hoặc đặc biệt độc hại, nặng nhọc nguy hiểm. Hoặc có đủ 15 năm công tác tại khu vực điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn.

Đối tượng này sẽ được hưởng các quyền lợi:

• Chế độ hưu trí về bảo hiểm xã hội.
• Không bị khấu trừ tỷ lệ lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi.
• Được trợ cấp tối đa 03 tháng tiền lương bình quân cho cứ mỗi năm về hưu sớm.
• Được trợ cấp tối đa 05 tháng tiền lương bình quân cho 20 năm đầu lao động, có tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Từ năm 21 trở đi, được trợ cấp 1/2 tháng lương cho mỗi năm làm việc có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

2. Đối tượng thuộc tinh giản biên chế tham gia trên 20 năm bảo hiểm xã hội bắt buộc và có tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng các quyền lợi:

• Được trợ cấp 03 tháng tiền lương bình quân cho cứ mỗi năm về hưu sớm,
• Được trợ cấp 05 tháng tiền lương bình quân cho tối đa 20 năm đầu làm việc đã đóng đủ bảo hiểm xã hội bắt buộc. Từ năm thứ 21 trở đi, cứ mỗi năm lao động có đóng bảo hiểm bắt buộc sẽ được trợ cấp 1/2 tháng lương.

3. Đối tượng thuộc tinh giản biên chế đáp ứng:

• Nghỉ hưu trước tuổi quy định không quá 02 tuổi.
• Có đủ 20 đóng bảo hiểm bắt buộc.
• Trong thời gian tham gia bảo hiểm, có tối thiểu 15 năm làm nghề hoặc các công việc nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại hoặc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại. Hoặc có tối thiểu 15 năm làm việc ở các vùng có điều kiện xã hội, kinh tế đặc biệt khó khăn. 

4. Đối tượng thuộc tinh giản biên chế về hưu tại độ tuổi thấp hơn tuổi quy định không quá 02 tuổi và tham gia trên 20 năm bảo hiểm xã hội bắt buộc. Riêng với trường hợp nữ công chức, cán bộ cấp xã thì chỉ yêu cầu tối thiểu đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng chế độ hưu trí theo quy định pháp luật và không bị trừ tỷ lệ lương nghỉ hưu sớm.
5. Đối tượng thuộc tinh giản biên chế là công chức, nữ cán bộ cấp xã nghỉ hưu trước tuổi từ 02 – 05 tuổi và có đủ từ 15 đến 20 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Trường hợp này sẽ được hưởng chế độ hưu trí và các chế độ sau:

• Được trợ cấp tối đa 05 tháng tiền lương bình quân và các chế độ khác theo quy định.
• Không bị trừ lương do nghỉ hưu trước tuổi.

Ngoài 5 trường hợp trên, nhóm cán bộ viên chức, công chức thuộc tinh giản biên chế và đáp ứng yêu cầu về tuổi, thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cũng sẽ không bị khấu trừ lương hưu.

Lưu ý: 

• Nghị định số 29/2023/NĐ-CP do Thủ tướng Chính phủ ban hành sẽ có hiệu lực từ ngày 20/07/2023 đến hết ngày 31/12/2030. 
• Đối tượng thực hiện chính sách tinh giản biên chế gồm:
  • Công chức, cán bộ đang trong thời kỳ bị kỷ luật nhưng chưa đến mức bị thôi việc, bị bãi tại thời điểm giản biên chế theo quy định pháp luật. Cá nhân tự nguyện thực hiện giản biên chế được tổ chức, cơ quan, đơn vị quản lý trực tiếp đồng thuận.
  • Người hoạt động không chuyên trách ở xã/thôn/tổ dân phố dôi dư do sự sắp xếp xã/thôn/tổ dân phố khi đơn vị hành chính cấp xã nghỉ lên tới 12 tháng kể từ khi có quyết định sắp xếp của cấp có thẩm quyền theo yêu cầu tại Nghị quyết số 595/NQ-UBTVQH15.
  • Công chức, cán bộ, viên chức trong năm liền kề trước được đánh giá xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành nhiệm vụ, tự nguyện tham gia giản biên chế đã được tổ chức, cơ quan, đơn vị quản lý trực tiếp đồng ý.
  • Công chức, cán bộ, viên chức trong năm xét tinh giản được đánh giá xếp loại chất lượng ở dưới mức hoàn thành nhiệm vụ, tự nguyện tham gia tinh giản đã được đồng ý bởi cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý trực tiếp.
  • Công chức, cán bộ, viên chức có tổng số ngày nghỉ làm bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau theo quy định, tính tại thời điểm xét tinh giản. Đồng thời, phải có xác nhận của cơ quan Bảo hiểm xã hội, được cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý trực tiếp đồng ý với ý kiện tự nguyện giản biên chế.

Trên đây, Tamnhindautu đã tổng hợp toàn bộ những thông tin chi tiết nhất liên quan đến chế độ nghỉ hưu trước tuổi, điều kiện/chính sách nhận lương hưu và 05 trường hợp về hưu sớm không bị khấu trừ lương hưu. Mong rằng những thông tin trên đã đem đến cho bạn nguồn tham khảo hữu ích, đáng tin cậy, giúp bạn đưa ra quyết định và có kế hoạch phù hợp để được hưởng những chế độ hấp dẫn nhất khi về hưu sớm nhé!